1۔لبزانک ءِ نیمگا کدی ءُ چون اتکگ ئے ؟
٭بنیادم ءِ گوں لبزانکءَ یک کوٛہن ءُ ابرمی سْیادی ئے۔بنیادم دائم ءَ کُجام ناں کُجام وڑے ءَ چیزے ناں چیزےشوہازگ ءِ جُہد ءَ اِنتءُ ہمے شوہازگ درٛانگاز ءُ درشان ءِراہ ءُ دراں شونائیت۔مردُم کشّ ءُ کِرّ ءِ دُنیا ءَپوہ بوئگ ءِ ہاتر ءَ گوں لبزانک ءَ وت ءَ مُشکول کنت۔ لبزانک ہما چیز انت کہ مردُم ءَ گوں وتی روتگاں ہمگرٛنچ کنت۔ لبزانک یک انچیں اِزمکاری درشان ءِ درٛوشمے کہ مردُم ءَ گوں وتی جند ءِ حیال ءُ لیکہ ، جْوزگ ءُ مارِشتاں درگیجگ ءُ گوں آہاں دُچار کپگ ءِ آسراتی ءَ دنت۔
ما کہ کسان بُوتگیں ، مئے ہند ءُ دمگاں لین ءُ برگ نہ بُوتگ، اَنچو کہ اے دگہ بلوچی ہلک ءُ کوچگاں بیت، شام ءُ رُتے کہ ہرکس ءَکُتگ گوں وتی ہمسروگاں ،کماشانی، بلُّکانی دِیوان ءَ نشتگ ءُ ماہکانی شپاں مُدام درٛاجیں کِسّہ گوش داشتگ اَنت ءُ گوں وتی ہمسروگاں چاچ ءُ بتل جتگ،آ، شپ ءَ کہ کماشانی دِیوان نہ بُوتگ گُشئے مارا واب نیاٛتکگ، کماشاں کِسّہ گوٛشگ ءِ وہد ءَ وتی اے دگہ مُشکولی ءُ کار اوں کُتگ اَنت چو کہ ساد ءِ ریسگ، پات ءِ گوٛپگ ءُ دِگہ۔ برے برے ما کہ چہ کماشاں ہمے کِسّہ ءُ چاچ ءُ بتل کہ در بُرتگ اَنت گوں وتی ہمسروگاں نشتگ ءُ ہما ہانی گیگان گِرگ ءِ جُہد کُتگ۔وہد ءِ ہمرائی ءَ وتی ہمسروگانی لئیب ءُ گوٛازیانی تہا چاچ ءُ بتل جنگ ءِ چاگرد ءَ مئے اندر ءَگُشئے یک مقابلہ ءِ چاگردے ودی کُتگ ۔ چو کہ من وتی وانگ جاہ ءَ گیشتر وہد ءَ اوّل نمبر اتکگاں ءُ پدا چارُمی ءَ بگر تاں دیمتری کلاساں مانیٹر کنگ بُوتگاں تہ گُشئے منی تہا ہمے جْوزگ ودی بُوتگ کہ من چہ اے دگہ نودربراں گیشتر وانگ بزاناں۔لہتے کسّہ ءُ چاچ ءُ ” بُلبُل کا بچّہ وڑیں “ شعر وَ مئے کتاباں ہوار بُوتگ اَنت کہ ماں اُردو ءَ بُوتگ اَنت۔ہمک ہپتگ کہ وانگ جاہ ءَ ” بزمِ ادب“ ءِ مراگش بُوتگ اَنت تہ ہیڈ ماسٹرءَ ڈُبّہ منی کوپگاں داتگ کہ جارچین تو بُبو۔ تہ اے پدا منی ہاتر ءَ یک چیلنجے بُوتگ کہ من چہ اے دگہ نودربراں شعر، چاچ ، بتل ءُ کِسّہ گیشتر بزاناں۔ کمّ کمّءَ اے مراگشانی تہا ورنا وانندہ گل ءِ بچک چہ دگہ دگہ نودربرجاہاں اتک اَنت، تنظیم کاری اِش کُت ءُ بزمِ ادب ءِ مراگشاں اوں بہر اش زُرت ۔ ہمے مراگشانی تہا گُل خان نصیرؔ،بشیر بیدارؔ، جی آر مُلّا ، مُلّا فاضُل ءُ دگہ دگہ شاعرانی شعر اش ونت اَنت، آ، وہدی ما اے نہ زانتگ اِت انت ءُ ننکہ اشانی نام اِشُکُتگ ۔ یک مراگشے ءَ یکّے ءَ بلوچی کتابے گون اَت کہ آئی ءِ نام اَت ” گِروک“ منی حیال ءَ اے چہ ورناوانندہ گل ءِ نیمگ ءَ چاپ ءُ شِنگ بُوتگ اَت، اگاں من بیہال نیاں ایشی ءِ یک بہرے بلوچی ءَ دومی بہر براہوئی ءَ ات۔منی حیال ءَ اے منی دومی بلوچی کتاب ات کہ من دیستگ اَت اولی کتاب غُلام فاروق ءِ رِد ءُ بند داتگیں کتاب ”نوکیں تام“ ات۔ پدا من ءَ چہ کسانی ءَ ریڈیو ءِ گوشدارگ ءِ حُبّ ات۔ ہرچ ریڈیو پروگرامے کہ من گوش داشت ، پرآہاں کاگد نبشتہ کُت، توسیپی، چمشانکی ءُ نگدی کاگد اوں۔ کوئٹہ ریڈیو ءِ بلوچی مراگش وَ مُدام گوشداشتگ اِت انت۔آ، وہد انٹرنیٹ ءِ آسراتی نیست اَت، مئے ہلک ءُ کوچگانی تہا ریڈیو گیشتر مردُمانی کِرّا ہست اَت۔مئے لوگ ءَ چہ بندات ءَ سانیو ٹیپے ہست ات کہ کماش ءَ چہ درمُلک ءَ آؤرتگ اَت گوں ءُ آئی ءَ کہ وتی موکل جت اَنت ءُ شُت ءُ ما ،ریلّ پُر کُت ءُ دیم دات۔ من ریڈیو مراگش کہ گوش داشت اَنت ، پدا آہانی سرا کاگد نبشتہ کُت، آ، وہد ءَ ریڈیو مراگش چو مرچیگیں ٹی وی ءُ ریڈیو ءِ مراگشانی وڑا نہ اِت انت کہ ہر نیمگ ءَ یک الگشاری، سیاسی جیڑہ ءُ دپ جنگی ءَ ابید دگہ ترا چُشیں چاگردی، معلومداری یا لبزانکی مراگشے پہ گوشدارگ ءُ چارگ ءَ دست نہ کپیت،آ، وہد ءَ گیشتر لبزانکی مراگش اِت انت۔من کہ کاگد نبشتہ کُتگ اَت،جتا جتا وہداں ریڈیو مراگشانی پروڈیوسراں منی کاگد پسّو کُتگ ات انت، من دائم ءَ چرآہاں کتاب ءِ لوٹ کُتگ اَت۔ آہاں پہ من کتاب ، دگہ لٹریچر ءُ سال ءِ سرا کیلنڈردیم داتگ ات ءُ منی میتگ پُلّ آبادؔ ءَ چہ دُرٛستاں گیشتر ڈاک منی اتکگ اَنت ءُ دومی مولانا ہدایت اللہ پُلّ آبادی ءِ…..(واجہ ءَ اوں ہمے زمانگ ءَ بازیں تاک ءُ ماہتاکانی تہا نبشتہ کُتگ ءُ کتاب لوٹائینتگ ، گیشتر نیکراہی کتاب بُوتگ اَنت) کہ ہمک دو روچ ءِ سرا من چہ لیاقتؔ ءُ نادلؔ ءِ دُکّان ءَ دست گپتگ، مئے میتگ ءِ ڈاک ہماہاں گون بُوتگ کہ ہپتگے دو سئے رند ءَ آہاں چہ تُمپؔ ءِ ڈاک خانہ ءَ مہلوک ءِ کاگد ءُ چہ در مُلک ءَ اتکگیں ریلّ آؤرتگ اَنت گوں۔ ہمے کاگد نویسی ءِ درٛچ چہ میٹرک ءِ زمانگ ءُ آئی ءَ چہ پد اوں برجاہ اَت کہ ایشی ءَ منی کلاس فیلو ءُ نزّیکیں سنگت شرّی ءَ سرپد اَنت۔ چہ ہمے کتابانی وانگ ءَ منی لبزانکی حُبّ ءُ واہگ گیش بُوت۔ پدا من ہمے تاک ءُ ماہتاکانی باسک جوڑ بُوتاں۔بلوچی ءِاوّلی تاک کہ پہ ما ہمک ماہ اتک، آ، ماہتاک ” سوغات “ اَت۔آ، وہداں نمیرانیں مولی خیرمحمد ندوی ءَ بلوچستان ءِ گیشتر ہند ءُ دمگاں پہ ”سوغات“ ءِ باسک جوڑ کنگ ءِ ہاتر ءَ ترّ ءُ تاب کُت۔” سوغات“ ہما وہد ءَ نمیرانیں شہید مفتی احتشام الحقؔ ءِ مدرسہ ” مکتبہ رشیدیہ آسیاآباد“ ءَ اتکگ ات، منی ہمسروگ ءُ سنگتے، ہمود ءَ وانگ ءَ ات، آئی ءَ پہ من واجہ مفتی ءِرجانک کُتگیں بلوچی دینی کتاب ءُ ”سوغات “ ءِ تاکے تاکے آؤرت گوں ۔ اِشانی وانگ ءَبنداتی زمانگ ءَ منی لبزانکی حُبّءُ واہگ گیشتر ودّینت اَنت۔ پیسر ءَ من اُردو ءَ زہگانی ماہتاکاں نبشتہ کُت ہمے زمانگ ءَ کہ من ہپت ءُ ہشتمی تبک ءِ نودربرے اتاں ۔حکیم محمد سعید ءِ “ ہمدردنونہال“(شونکار مسعود احمد برکاتی)،” پھول “ (لاہور)، ”ساتھی “ کراچی (شونکار شمعون قیصر)، انوکھی کہانیاں “( کراچی)،” روضۃ الاطفال“ (لاہور)، ” ٹوٹ بٹوٹ“ ءُ دگہ یک ماہتاکے ”جگنو“ (لاہور)۔اِشانی تہا من کسان کسانیں کِسّہ، پنت ءُ سوجی کِسّہ چہ اُردو ءَ رجانک کُت اَنت ءُ دیم دات اَنت کہ چاپ ءُ شِنگ بُوت اَنت۔، پدا کمّ کمّ ءَ وت نبشتہ کنگ ءِ جُہد کُت ءُ دیم دات ءُ چاپ ءُ شِنگ کہ بُوت انت چریشی ءَ منی ہبّ ءُ واہگ چد ءُ گیشتر ودّ ات۔گوں ڈائجسٹاں سر کپت، پدا لہتے اُردو لبزانکی تاک ءُ ماہتاک دست کپت چو کہ ” صریر“ ، ”اساطیر“،” فنون“، ” نقوش“، ” ادبِ لطیف“۔(” صریر“ ءَ منی لہتے اُردو نظم ءُ غزل اوں چاپ ءُ شِنگ بُوتگ اَنت) چہ ڈاک ءَ لوٹائینتگ اَنت ءُ ونتگ اَنت، نُوں چریشاں گیشتر بند انت یا نہادی ءَ آہگ ءَ نہ اَنت۔ پدا گُڑا ماہتاک” بلوچی “ کوئٹہ، ماہتاک” لبزانک“ حب، ” نوائے وطن کوئٹہ“ ءُ دگہ بلوچی تاک ءُ ماہتاکاں منی باز رہشونی کُت ءُ ہمے درٛچ ودّان بُوت۔بلئے واجہ مولوی خیرمحمد ندوی ءِ دلبڈّی پہ من دُرٛستاں چہ گیشّ بُوتگ، من کہ کراچی ءَ شُتگاں ، نوکیں لین ءَ محراب خان عیسیٰ خان روڈ ءَ گلی نمبر 5 ءَآئی ءِ درگاہ ءَ الّم حاضری داتگ۔
2۔اولی ساچشت کجام تاک ءَ چھاپ بوتگ ءُ لبزانک ءِ کجام تہر ءَ بوتگ؟
٭ بنداتی زمانگ ءِ چیزاں وَ من وتی ساچشت وَ گوٛشت نہ کناں کہ چہ اُردو ءَ پنت ءُ سوجی ءُ گیشتر پہ زہگاں کِسّہ بُوتگ اَنت گیشتر رجانک کُتگین بُوتگ اَنت کہ چاپ بُوتگ اَنت بلئے چہ 1988 ءَ کمّو پیشتر یا رند سوغات ءَ منی بازیں کِسّہ ءُ آزمانکے ( باریں نُوں آزمانک ءِ کچّ ءُ کیل ءَ اتکگ اَنت یا ناں ) بلئے چاپ ءُ شِنگ بُوتگ اَنت۔بلئے چوش یات نہ اِنت کہ بنداتی ساچشت کُجام بُوتگ ، بلئے چو زاناں کہ رِدانک ءِ درٛوشم ءَ بُوتگ۔
3۔لبزانک ءِ پڑ ءَ تئی رہشونی کئے ءَ کتگ ؟
٭ لبزانک ءِ پِڑ ءَ منی مستریں رہشون یکّے وَ کتاب بُوتگ اَنت ءُ دومی ریڈیو مراگش کہ من شپ ءُ روچ گوش داشتگ اَنت، شوق ءُ حُبّ ءِ وَ اے حدّ بُوتگ کہ میٹرک ءِ زمانگ ءَ کہ من تُمپ ءَ ہائی اسکول ءَ وانگ بندات کُت، ہمے زمانگ ءَ مئے یک وہدے واجہ بشیر بیدار، واجہ نورالٰہی،وانگ جاہ ءِ ہیڈماسٹر بُوتگ اَنت۔ گُل محمد وفا اوں ہمے زمانگ ءَ مئے اُردو ءِ اُستاد بیت۔ من چہ پُلّ آباد ءَ تاں تُمپ ءَ ہر روچ پادانی شُتگ ءُ اتکگاں، وانگ ءِ شوق وَ من ءَ بُوتگ بلئے من ریڈیو ءِ گوشدارگ ءِاوں شوق بُوتگ ہمے زمانگ ءَ چہ تُربت ءَ کسانیں ریڈیوے زُرتگ اَت ءُ کؤر ءَپُلکانی تہا سُہب ءَ مہلہ ریڈیو ءِ مراگش ءَ گوشداران تاں تُمپ ءَ سر بُوتگاں، کلات ءِ بُن ءَ کسانیں ریڈیو وتی بیگ ءِ تہا چیر داتگ۔ ہمے لبزانکی ءُ چاگردی مراگشانی گوش دارگ ءَ من ءَ باز سکین داتگ ۔ پدا من ہمے مراگشانی سرا چمشانکی کاگد دیم داتگ ۔ اے مراگش چہ اسلام آباد، لاہور، راولپنڈی ، کراچی، کوئٹہ ءُ درمُلکی ریڈیوانی اُردو سروس ءُ ریڈیو تہران ءِ بلوچی مراگش بُوتگ اَنت ءُ پدا ہمے حُبّ ءَ من ءَ تاں مائیک ءُ ریڈیو ءَ اوں دُچار پِرّینت کہ روچِ مروچی برجاہ اِنت۔بلئے من کہ شاعری بِندات کُت ، گُڑا مئے میتگ ءَ رفیق ہمرازؔ ، نذیر نازؔ ، اصغر مہرؔ اے چہ من پیسر نبشتہ کنگ ءَ اِت انت، منی لہتے شعر رفیق ہمرازؔ ءَ اصلاح کُت اَنت کہ من سرپد باں شاعری ءِ پِڑ ءَ مستریں سکین رفیق ہمراز ئیگ اَت۔
4۔لبزانک ءِ کجام تہر ترا دوستر بیت ؟
٭ بنداتی زمانگ ءَ وَ ما نہ زانتگ کہ لبزانک ءِ جِند چی ئے، تہر وتی جاگہ ءَ۔ ما بس نبشتہ کُتگ، چاچے بُوتگ ، بتلے بُوتگ، وشکندے بُوتگ، کِسّہ ئے بُوتگ ما نبشتہ کُتگ یا رجانک کُتگ پہ تاک ءُ ماہتاکاں دیم داتگ ۔ بلئے وہد ءِ ہمرائی ءَ کہ گوں شاعری ءَ دُچار کپتاں ، اے نہ زاناں کہ یک وئیلے ات یا اَنچو نبشتہ ءِ شوقے ات۔ پدا مئے میتگ ءَ ہمک جمعہ ءِ شپ ءَ بلوچی مراگش بُوتگ اَنت چہ ما ءُ مستریناں شعر جت، سؤت جت، گُشتانک دات، گُشئے چرے دُرٛستاں تلو ءِ سرا من ءَشعر ءِ گوٛشگ وش تر بُوت۔من سر پد باں شاعری ءِ تہا من وتی درشان ءُ درانگاز ءَ شر تر کُت کناں۔ چوناہا ءَ لبزانک ءِ پِڑ ءَ دوئینانی بِستار مزن اِنت، اے نُوں ساچِشت کار ءِ کار اِنت کہ کُجامی ءَ چون کارمرز کنت۔
5۔بلوچی ءِ کجام شاعر ترا دوستر بیت ؟
من بلوچی دُرٛستیں شاعراں واناں ، نوکیں زمانگ ءِ شاعر ءُ پیسری شاعراں، بلئے اگاں من بہ گوٛشاں فلاں شاعر من ءَ دوست بیت بائد اِنت کہ من بہ گوٛشاں کہ پرچہ دوست بیت۔
نازُرکی ، لَس پہمی ءُ سہلِ ممتنع ءِ رِد ءَ بشیر بیدارؔ ءُ مُبارک قاضیؔ ،کسانیں بحر ءُ کسانیں بندے ءِ تہا مزنیں گپّے جنگ ، لبزانک حاص شاعری ءِ پِڑ ءَ کوہے ءِ لیٹینگ ءِ بروبر اِنتءُ اے یک مزنیں اِزمے۔بیدارؔ ءُ قاضی ءِ شاعری ءِ پِگر ءِ تہا جہانگِیری ءُ شاہگانی کِشک ءُ دَر ، در کاینت۔ چہر ءُ شُبین ءُ جوڑشت کاری ءِ تہا شاہگانی آرگ ءَ مُنیر مومن ءُ فلسفہ ءِ درٛوشم ءَ شاعری ءِ دراٛنگازگ ءَ خان صابرؔ۔
6۔بلوچی ءِ کجام ردانک یا فکشن نویس ترا دوست تر بیت ؟
٭غنی پروازؔ ، اے آردادؔ
7۔ڈنّی کجام قلم کار ءُ شاعر ترا دوست تر بنت ؟
اُردو ءَ رِدانک ءِ پِڑ ءَ انتظار حسین،سعادت حسن منٹو،غلام عباس ، شاعری ءِ پِڑ ءَ ن م راشد، فیض،گلزار ءُ ہستیں وہد ءَ دستونک ءِ پِڑ ءَ عباس تابشؔ۔درمُلکی نبشتہ کار ءُ شاعرانی رجانکاں وہد وہد ءِ سرا واناں ، بلئے بش بش وراں کہ شالا من آہانی نکان اصل زُبان ءَ ونت بہ کُتین اَنت وانگ ءَ ونت اش کناں بلئے متن ءُ Texءِ تہا جْوانی ءَ سر کشّ اِت بہ کُتیں تہ تام ءُ لِزّت گیش بُوتگ ات۔
رشئین لبزانک ، امریکہ ءُ لاطینی امریکہ ءِ بازیں شاعر ءُ نبشتہ کارانی ساچشتانی رجانکاں واناں۔
8 ۔ اے وہد ءَ کجام کتاب ءَ وانگ ءَ ئے ؟
شاکر کُنڈان ءِ گچینی نبشتانکانی رِد ءُ بند داتگیں کتابے ” جمالیات“( ادب اقدار اور مطالعہ حسن کے تناظر میں) اے اطالوی گِدار نویس فیبیو گیداFabio Geda ءِگِدارے کہ اوگانی گوٛنڈوے عنایت اللہ اکبری ءِ کِسّہ ئے In the Sea There are Crocodiles۔کہ دہ سال ءِ سند ءَ ایوک ءَچہ اوگانستان ءَ داں اٹلی ءَ سفر کنت۔چونیں ڈُکھ ءُ جنجالانی آماچ بیت، ماں اٹلی ءِ پارکے ءِ کش ءَ گِدار نویس گید ءَ دست کپت، آ، آئی ءَ وتی لوگ ءَ بارت ءُ وتی پیریں مات ءِ حزمت ءِ ڈُبّہ ءَ آئی ءِ کوپگاں دنت، پدا ہر روچ عنایت اللہ ءِ کِسّہ ءَ گوشداریت ءُ پدا ہمے کِسّہ ءَ گِدارے ءِ درٛوشم ءَ نبشتہ کنت۔ اے کتاب اوّلی رند ءَ من ءَ پہ وانگ ءَ نمیرانیں بیگ محمد بیگل ءَ داتگ ات۔
9۔یک انچیں کتابے ءِ نام ءَ بہ گوٛش کہ تو باز رند ءَ ونتگ ءُ انگت آئی ءَ وانگ لوٹ ئے ؟
پائولو کوئیلو ءِ”الکیمسٹ“
10۔تو چیا نبشتہ کنئے ؟
چو کہ شاعری منی دوستیگیں پِڑ اِنت ءُ شاعری اِزمی درشان ءِ یک درٛوشمے ، بلئے من گوٛشاں شاعری درمانے پہ مئے ارواہ ءِ ٹپّاں۔من وش بہتے آں کہ من ءَ حُدا ءَشاعری ءِ اِزم داتگ کہ من وتی گپّ ءَ وتی دیم ءَ اوشتات ءُ جت کناں ءُ من ءَ اے پگر نہ اِنت کہ کئے منی درشان ءُ دراٛنگاز ءِ سرا واہ واہ بہ کنت پُلّ زرشان بہ کنت ، من کہ نبشتہ کناں وتی ارواہ ءِ بار ءَ سُبک تر کناں۔ شاعری مردُم ءِ اندر ءِ عکس اِنت کہ ودی بیت۔
باز رند ءَ من جیڑاں کہ چہ دُنیا ءِ ظاہریں چیزانی شوہازگ ءَ گہتر اِنت کہ مردُم وتی اندر ءِ دُنیا ءَ سر بہ کشّیت ءُ بہ چاریت ءُ شاعری وتی اندر ءِ اندیمیں دُنیا ءِ پولگ اِنت۔
11- وانگ ءُ نویسگ ءَ گچینی وہدے ہست ، یا ہر دے کہ وہد بہ رسیت؟
٭ چونائی ءَ منی وانگ ءِ دوستریں وہد سُہب ءَ مہلہ اِنت، بلئے چو کہ زِندءِ دزگٹٗی انچُش اَنت کہ وہد پُشت ءُ دیم بیت ، بلئے پہ وانگ ءَ وہد الّم کشّاں۔
12۔کدی ترا اے حیال اتکگ کہ تو پلانی ءِ پیم ءَ نبشتہ بہ کُتیں ؟
٭ مردُم چہ دو می ءَ انسپائر وَ الّم بیت، بلئے من مُدام کوشست کُتگ کہ وتی جند ءِ وڑ ءَ بِہ باں ءُ بس۔دگر ءِ رنگ بُوت کنت کہ من ءَ نہ برٛاہیت ، بُوت کنت کہ آ، چہ من شرتریں شعر ءِ پِڑ ءِ بور سوارے، یا من ءَ چہ گنترین۔
13۔اگاں نبشتہ کار ءُ شاعرے مہ بوتین ئے ،چی یے بوتگ ات ئے ؟
٭ پدا اوں نبشتہ کار ءُ شاعرے بُوتگ اِتاں۔
14۔لبزانک ءَ ابید ترا کجام رنگیں کتاب ءِ وانگ وش بیت؟
٭ ہما کتاب کہ من ءَ وتی ہمرائی ءَ لہتے گام ءَ بُرت بہ کنت، زِندگی ءِ لہتے نوک تریں رنگاں شون دات بہ کنت۔
15۔شر نبیسگ ءِ ہاترا چی کنگ لوٹیت ؟
٭یک ساچشتکارے گوں وتی جتائیں حیال ءُ لیکہانی واہند بیت۔ مارگ ءُ مارشت ساچشتءِ اولی پدانک اِنت۔شوہازگ ءُ مارشتانی شِنگ ءُ تالان بوئگ ءِ واہشت، (بزاں آہاں گِر بند مہ بیت) ساچشتی کار ءَ توان دنت۔
وتی کش ءُ کِرّ ءِ دُنیا ءِ ہمرائی ءَ وتی جند ءِ پگر ءُ لیکہانی سرا چار ءُ بیچّار، ہورت نگاہی، ساچشتی کار ءِ تہا زیبائی ودی کنت۔ اگاں شاعری ءِ گپّ ءَ کن ئے تہ شاعری گیشتر جْوزگانی درشان ءِ نام اِنت۔ گوں وتی جْوزگاں ہمگْرنچ بوئگ ءُ آہانی گوں لبزانی درٛوشم ءَ تاں دگراں سرکنگ ءِ بُودشت ءِ بوئگ،گوں زُبان ءَ مہر، گوں آئی ءِ نازُرکیں لبزاں گوٛازی،صبر ءُ اوپار ءُ دِلداری، ہر روچ زانگ ءِ کِشکاں مسافر بوئگ،در ربیتی حیال ءُ لیکہاں وتی کنگ،جْوزگ ءِ بوئگ، نوکیں وئیل ءُ زمانگ ءِ چست ءُ ایرانی دربرگ،دگہ شاعر ءُ نبشتہ کارانی وانگ ءُ پہمگ،وانگ، وانگ ءُ گیش وانگ۔۔۔۔
16 ۔ تو نبشتہ وَ بلوچی ءَ کنئے ، بلئے وانگ کجام زبان ءَ وش تر بیت؟
٭ اوّل بلوچی ءَ گُڑا دومی فارسی ءَ اگاں من بہ زانتیں….انگریزی وَ شاہیگان ءُ آبادیں زُبانے، بلئے فارسی گُشئے مئے زُبان ءِ بوہ ءَ کنت۔
17 ۔ بلوچی لبزانک ءِ ہستیں جاورحال ءَ تو دلجم ئے ؟
٭ مردُم اگاں سد درسد دلجم بہ بیت تہ اے وتی دل ءِ سہڑینگ اِنت یا وتی جند ءِ رد دَیگ اِنت۔ دُنیا ءِ کُجام اوں لبزانک ءِ ہاتر ءَ مردُم ہما وہد ءَ دلجم بُوت کنت کہ آئی ءِ پاند ءُ مہار یلہ بہ بنت۔کُجام مُلکے بہ بیت اود ءِ راجمانی چست ءُ ایر ،چاگرد آئی ءِ لبزانک ءَ تکانسر کن اَنت۔مئے کِرّا اوں بازیں چیزے تکانسر بُوتگ اَنت۔ نبشتہ کار یا شاعر ہما وہد ءَ دلجم بیت کہ آئی ءِ توار(آئی ءِ ساچشت) گوں وانوک ءِ توار ءَ ہمک کُنڈ ءُ دمگ ءَ بہ جکسیت۔
رپتار ءُ کار ءِ کوالٹی ءِ حساب ءَ چندے سالانی تہا باز گہتری اتکگ، دلجم وَ گوٛشت نہ کن ئے بلئے اُمّیت ءِ شہمے ءَ سرکشّان اِنت۔
18 ۔ تئی دل ءَ بلوچی ءِ کجام پِڑ ءَ دُرٛستاں گیشتر کار کنگ لوٹیت؟
٭دُنیا چہ نوکیں آسراتیاں پائدگ زُورگ ءَ اِنت۔ڈیجیٹل دؤر ءِ تہا لبزانک ءِ ردوم ءِ ہاتر ءَ گوں نوکیں ٹیکنالوجیز ءُ پلیٹ فارماں ہمگرٛنچ بوئگ لُوٹیت۔ اے ڈیجیٹل دُنیا ءِ تہا لبزانک ءِ ہاتر ءَ باز کار بُوت کن انتَ۔ چو کہ گیدی کِسّہان ءَ ، انٹریکٹیو، ملٹی میڈیا ءُ دگہ درٛوشم ءَ دیما آرگ، نکانانی آن لائن شِنگکاری، ڈیجیٹل لبزانکی تاک ءُ تاکبندانی دیما آرگ، تانکہ دُنیا ءِ ہر کُنڈ ءَ نشتگیں بلوچ اِشاں ونت ءُ گوش داشت بہ کنت،ای بُکس ءُ ڈیجیٹل پبلشنگ پلیٹ فارمز، انٹرایکٹیو فکشن ءُ ٹرانس میڈیا ءِ کارمرزی ….ءُ دگہ
19 ۔ تو اے وہد ءَ نویسگ ءِ چے کار کنگ ءَ ئے ؟
٭ اے وہدی کہ من تئی جُستانی پسّواں دیگ ءَ آں، منی شمشمی شعری دپتر” اَپُرس“ چاپ ءُ شِنگ ءِ گُڈسر ءَ سر اِنت ، تاں دیم ءِ ہپتگ ءَ وانوکانی دست ءَ بیت ، دومی،شعر، شعر زانتی،شعری نازُرکیانی سرا کتابے کہ کساس سرجم اِنت۔
گوں لبزانک ءُ زیمر ءَ ہمگْرنچیں مردُماں گند ءُ نند ءُ آہانی تجربگ ، حیال ءُ لیکہاں ویڈیو ءُ درٛوشم ءَ ریکارڈ کنگ ءُ آہاں یوٹیوب ءُ اے دگہ ساشل میڈیا ءِ پلیٹ فارمانی سرا ایر کنگ ، تانکہ دُنیا ءِ کُنڈ کُنڈ ءَ نشتگیں بلوچ ءُ چہ اِشانی کار ءُ حزمتاں آشنا بہ بنت ءُ نوکیں پدریچ چرآہاں سکین بُزوریت۔اے رِد ءَ History Maker Balochi ءُ Balochi Music Promoters Society ءِ یوٹیوب ءِ سرا مئے دو جْوانیں پلیٹ فارم اَنت۔
20 ۔ بلوچی ءِ یک نبشتہ کارے ءِ بستار ءَ ، ہمنچو وہد تو لبزانکی کاراں دیگ ءَ ئے ، تو ایشی ءَ دلجم ئے ؟
٭اِنّاں، مردُم ہما وہد ءَ سرجمیں وہد ءَ دات کنت کہ چہ زِند ءِ اے دگہ جیڑہاں آجو بہ بیت۔
