آساپ ءِ جُست ءُ اصغر زہیر ءِ پسّو

1۔لبزانک ءِ نیمگا کدی ءُ چون اتکگ ئے ؟

پسہ: 1997ءَ کہ چہ میتگ ءِ اسکول ءَ درکپتءُعطاشاد ڈگری کالج ءَ شتاں گڑا ہمود ءَ منی ذہن ءَ ہمے گپ اتک کہ من بلوچی نبشتہ بہ کناں۔چدءُپیش من ہچ گمان نہ کتگ ات کہ بلوچی لبزانکے ہست انت کہ وانگءُنبشتہ کنگ بیت۔اسکول ءِ زمانگءَ یک استادے ءَ ہم مارا بلوچیءِ دانکے نہ گوٛشتگ ات۔یک حسابےءَ تو گوٛشت کنئے کہ اے قدرتی حُبے بوتگ کہ منی اندرءَ پاد اتکگ یاکہ من وتی اندر ءِ مردمءِ پجارگ ءَ سوبین بوتگاں۔

2۔اولی ساچشت کجام تاک ءَ چھاپ بوتگ ءُ لبزانک ءِ کجام تہر ءَ بوتگ؟

پسہ:چوناہا بندات  من  چہ شاعری ءَ کتگ  ات بلئے سنگتاں گوٛشت کہ تئی شعر چو ردانکءَ انت پمشکہ تو ردانک نبشتہ بہ کن۔من آزمانکے نبشتہ کتءُ واجہ غنی پرواز ءَپیش داشت گڑا آئیءَ یک دو جاگہ ءَ قلم جتءُ منءَ باز دلبڈی دات کہ تو آزمانک نبشتہ بہ کن۔من ہمے آزمانک ماہتاک بلوچیءَ راہ دات کہ شنگ بوت۔مہتاک بلوچی ءَمئے لبزانکی ڈگارءِ سبزینگءَ مارا باز کمک کتگ۔

3۔لبزانک ءِ پڑ ءَ تئی رہشونی کئے ءَ کتگ ؟

پسہ: من کہ لبزانکءِ پڑ ءَ وتی گام ایر کت انت گڑا لوٹ ات کہ کسے منءَ پہ وتی شاگردیءَ بہ زوریت بلئے چوش نہ بوت،پمشکہ من گوٛشاں کہ منی رہشونی کتاب ءَکتگءُ منی جند ءِ گیشیں جفاکشی ءَ۔۔۔

4۔لبزانک ءِ کجام تہر ترا دوستر بیت ؟

پسہ:چوش کہ منی پڑ آزمانک ءُ رملچہ انت پمشکہ اے من ءَ دوستر بنت بلئے اے نہ انت کہ آ دگہ تہراں نہ واناں۔

5۔بلوچی ءِ کجام شاعر ترا دوستر بیت ؟

پسہ:چوناہا ءَ من ءَ سجہیں شاعر دوست بنت ءُ پہ یکےءِ گچین ءَ منءَ چہ سرات ءِ پُہل ءَ گوٛزگ کپیت۔من بندات ءَ عطاشاد باز ونتگ۔۔۔ منظور بسمل،میر عمرمیر،مبارک قاضی،خالق ارمان ءُ دگہ بازیں شاعر کہ ہست انت منءَ دوست بنت۔

6۔بلوچی ءِ کجام ردانک یا فکشن نویس  ترا دوست تر بیت ؟

پسہ: غلام نگوری،ڈاکٹر حنیف شریف،ڈاکٹر ناگمان،شرف شاد،یونس حسین،جمیل محرابءُ انام رزا۔من یکے ءِ گچین کنگءَ مدام بے سوب باں پمشکہ منءَ سجہءَ دوست بنت۔

7۔ڈنی کجام قلم کار ءُ  شاعر ترا دوست تر بنت ؟

پسہ:شاعریءَپابلونروداءُ احمدشاملو،آزمانکءَ چیخوف،بورخیسءُموپساں۔چریشاں ابید دگہ ہم باز  ہست انت کہ  من آ ونتگ انت ءُ منءَ  دوست بوتگ انت۔

8 ۔ اے وہد ءَ کجام کتاب ءَ وانگ ءَ ئے ؟

پسہ: منی عادت انت کہ یک کتابے نہ واناں بلکن دو دو سئے سئے کتاب بنگیج کناں،یک کتابے کارءِ سرءَ براں گوں کہ اودءَ وہد رسیت واناں،دگہ یکے  لوگءَ تحت ءِ سرءَ سرجاہ ءِ کش ءَ ایر انتءُ یکے دگہ لوگے ءَ ایر انت کہ اود ءَ من ہپتگ ءِ سرءَ رواں۔اودءَ کہ ہپتگی انت ؛آ بادشاہ حُدا وند وت ات،لوگءِ کہ انوں ہلاس کتگ،اصغر لال ءِ ردکاریں کتاب:نیاد گوں زر ءِ چولاں انت۔ کارءِ سرءِ کنُوٹ ہامسن ءِ نامداریں گدار”بھوک“ کہ محمود جالندھریءَ رجانک کتگ؛ وانگءَآں۔

9۔یک انچیں کتابے ءِ نام ءَ بہ گوٛش کہ تو باز رند ءَ ونتگ ءُ انگت آئی ءَ وانگ لوٹ ئے ؟

پسہ:من ہچ کتاب پدءَنہ ونتگ،سبب ایش انت کہ زندءِ دزگٹیاں اینچو موہ نہ داتگ کہ یکیں کتابءَ پدءَ بہ واناں۔اگں وہد رس ات گڑا گورکیءِمات،حمزہ رسول ءِمنی داغستان،پائولوکوئیلوءِ الکیسمٹ،جوسٹن گارڈرءِصوفی ءِدنیا،مرزا ہادی رسوا ءِ امراؤ جان ادا،رابندر ناتھ ٹیگور ءِ گیتانجلیءُکالی داس ءِ شکنتلاءَ الّم پدءَ وانگ لوٹاں۔

10۔تو چیا نبشتہ کنئے ؟

پسہ: نبشتہ کنگ انسان ءِ سرشت ءَ ہوار انت،ہما وہد ءَ کہ نبشتہ ءِ ازم دیمءَ نیاتکگ گڑا انسان ءَ گارانی توکءَ گوں عکس ءُ چیدگاں وتی پیگام پہ آیوکیں مردماں نقش کتگ انت۔من ہمے سرپد باں کہ انسان اگں وتی اندری تورشتاں درشان مہ  کنت گڑا آ زوت ترٛکیتءُ مِریت۔درشان کجام اوں وڑ ءَ بوت کنت۔اے نوں ہمامردم ءِ سرءَ انت کہ وتی اندرءِ ازم کارءَ داں چے کساسءَ ٹپاس ات کنت۔وتی اندری مارشتاں درشان کنگءِ ہاترا نبشتہ کناں کہ من وتی چاگردءَ چے وڑ ءَ گنداں، ماراں ءُ جیڑاں،ءُ منی چاگردءِ جیڑہ چے انت۔دیمروی پسندیں لبزانکءَ نبشتہ کارءِ بُنجاہ چاگرد ءُ آئی ءِ جیڑہ انت کہ لبزانی مُچیءِ دروشم ءَ دنیاءِ دیمءَ آرگ بنت۔

11۔ وانگ ءُ نویسگ ءَ گچینی وہدے ہست ، یا ہر دے کہ وہد بہ رسیت؟

پسہ: ہردیں کہ وہد بہ رسیت من واناں ءُ نبشتہ کناں،برے برے راہ رواجی حیالے کئیت گڑا من اوشتاں ہما حیالءِ مجگ ءَ نبشتہ کناں ءُ پدءَکہ گیگ باں گڑا سرجم ئِے کناں۔بلئے سُھب ءِ سرءَ کہ انچو چہ وابءَپاد کائے گڑا وانگ چہ دُرٛستاں وشتر انت پرچاکہ اے وہد ءَ انسان ہمک روچ نوک پیداک بیت۔ گوٛستگیں روچ ءِ سجہیں دمبرَگءُجیڑہ ءُ جنجال ہلاس بنتءُ ذہن تازگ بیت۔

12۔کدی ترا اے حیال اتکگ کہ تو کسے ءِ پیم ءَ نبشتہ بہ کُتیں ؟

پسہ: اناں! من وتی جندءِ رنگے ءِ شوہازءَ آں۔

13۔اگاں نبشتہ کار ءُ شاعرے مہ بوتین ئے ،چی یے بوتگ ات ئے ؟

پسہ: چاگردی کارِندہے کہ انوں اوں گوں ہمے کارءَ بندوکاںءُ منی ایم اے اوں سوشل ورکءَ انت۔اوست ویلفیئرآرگنایزیشن ءِ بنِشتی باسکے آں۔

14۔لبزانک ءَ ابید ترا کجام رنگیں کتاب ءِ وانگ وش بیت؟

پسہ:انسانی دودمان ءِ ردومی سفر ءُ ابرم ءِ درگتءَ کہ اے گوں یکے دومی ءَ سک نزیک ءُ ہمگرٛنچ انت۔

15۔شر نبیسگ ءِ ہاترا چی کنگ لوٹیت ؟

پسہ:اے چونا ءَ ہرچ انسان ءِ اندری بودناکی ءُمارشتی کچءُ کساس ءَ گوں کار داریت کہ آ چے وڑ ءَ چیزاں چار اِت ءُ زرت کنت۔وانگءُ تجربگءُمُحکمیں دیدانک اندری مارشتاں ترٛاش انتءُ گوہر کن انت۔

16 ۔ تو نبشتہ وَ بلوچی ءَ کنئے ، بلئے وانگ کجام زبان ءَ وش تر بیت؟

پسہ: مئے گوٛرءَ دگہ زبانانی  دربرگ ءِ مزنیں نزوری ئے ہست انت کہ نوں کم کم ءَ ردوم زوران انت،من ءَ چوناہا بلوچیءَ وانگ وشتر بیت بلئے چہ بدبحتی ءَ بلوچی لبزانک ءِ دامن سک نزور انت،دگہ زبان  من آ حساب ءَ نہ زاناں پمشکہ وتی تنءِ پروشگءَ اردو ءِ تلاوگ ءَ رواں۔

17 ۔ بلوچی لبزانک ءِ ہستیں جاورحال ءَ تو دلجم ئے ؟

پسہ: نوکیں پدریچ کہ  ردوم زوران انت آ گوں کتاب ءُ لبزانکءَسک بندوک انت،کتاب وانگ ءِ ریشو ءَ دیمروی کتگ،پیش ءَ ردانکی کتاب کس ءَ جُست نہ کتگ انت بلئے مرچاں شاعری کتاب کس نہ وانیت یا بازکم وانگ بیت۔گیشتریں مئیل گوں ردانکی کتابان انت کہ پہ بلوچی لبزانکءِ باندات ءَ نیکیں پال ءُ مستاگے۔پرچاکہ ردومی سفر ءِ گام مداں مدانءَ دیمءَ جُنزان بنت۔اگں ردومی سفر ءَمسافرتچان بہ بیت گڑا زوت دم بارت ءُ ہیسک ءُ دم توس بیت۔

18 ۔ تئی دل ءَ بلوچی ءِ کجام پِڑ ءَ درٛستاں گیشتر کار کنگ لوٹیت؟

پسہ: پولکاری پڑ ءَ سک باز کار کنگی انت کہ   شاہگانیں بلوچستان ءِبازیں چیر ترّیتگیں گوہر ءُ مڈی  انگہ مئے ودار ءَ انت۔ کوہ، کور،موسم،استال،سِتکءُ مِتھ،ربیدگی مڈی،دمبءُ چیدگ،زمین ءِچیر ءِ گنج ءُ حزانگ،سربر ءِ درٛچکءُ دار ءُ سہدار،کاہءُ بوٹگ ءُ تہلگ۔اے سائنسی رنگ ءَ پولگءُ دیم ءَ آرگ لوٹ انت۔

19 ۔ تو اے وہد ءَ نویسگ ءِ چے کار کنگ ءَ ئے ؟

پسہ: من وتی شنگ نہ بوتگیں آزمانکی کتابانی سر ءَ کار کنگءَ آں ءُ دگہ کارے منی دست ءَ انت کہ خلیج ءِ ہرچ لبزانکی،زیمری ءُ چاگردی گلے پیش ءَبوتگ یاکہ انوں ہست انت؛ آیانی سرءَ نبشتہ کنگءَ آں۔

20 ۔ بلوچی ءِ یک نبشتہ کارے ءِ بستار ءَ ، ہمنچو وہد تو لبزانکی کاراں دیگ ءَ ئے ، تو ایشی ءَ دلجم ئے ؟

پسہ:دنیاءِ ہچ کارسددرسد سرجم ءُ برجم بوت نہ کنتءُ انسان ہرچ وہد ءَ نوک ءَ چے نوکتریں چیزے ءِ شوہاز ءَ انت کہ اے چومہ بیت باید چو بہ بیت کہ شرتر بیت۔دلجم بوہگءِمانا ایش انت کہ تو وتی اندرءِ ساچکار ءَپہ گہتری ءِ راہ ءَ بندے بندگءَ ئے۔